Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025

Николов Милен, Исихастките монашески центрове в Парория и средновековната българска държава през ХIV в. / Nikolov Milen, Hesychast monastic centers in Paroria and the medieval Bulgarian state in the 14th century.










PDF 


Повече за работата на д-р Николов върху Парория вижте /
More about Dr. Nikolov works on Paroria see: тук / here

Αγγελική Δελικάρη, Συμβολή σε ιστορικο-γεωγραφικά ζητήματα στα Βαλκάνια. «Παρόρια». Νέα στοιχεία για τον εντοπισμό της περιοχής του μοναστηριού του Γρηγορίου Σιναΐτη


Όσιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης
Τοιχογραφία • Μονή Σιμωνόπετρας
 Λουκάς ιερομ. Ξενοφωντινός, 2013
Ο Γρηγόριος Σιναΐτης
θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ησυχασμού του 14ου αιώνα. Γεννήθηκε γύρω στο 1265 στο Κούκουλον, ένα μικρό χωριό κοντά στις Κλαζομενές της Μικράς Ασίας. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου (1282-1328) αιχμαλωτίστηκε και μετά την απελευθέρωσή του μετακόμισε στην Κύπρο, όπου αποφάσισε να ακολουθήσει μοναχική ζωή. Ο επόμενος σταθμός του ήταν το Σινά, όπου έλαβε τη μοναχική του κουρά στη μονή της Αγίας Αικατερίνης. Η πνευματική επιρροή που δέχτηκε εκεί στο Σινά ήταν η αιτία για το μετέπειτα προσωνύμιό του «Σιναΐτης». Σίγουρα ο Γρηγόριος επηρεάστηκε από τη διδασκαλία και το έργο του Ιωάννη της Κλίμακος, που είχε δημιουργήσει μια ζωντανή παράδοση στο Σινά. Μετά από ένα προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, μετακόμισε στην Κρήτη. Ο Γρηγόριος είχε γνωρίσει στο Σινά το

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2025

Μπακιρτζής Χαράλαμπος – Τριαντάφυλλος Δημήτριος κ.ά., Θράκη













Ванев Иван – Колушева Мария, Остров Св. Анастасия, Манастир "Св. Анастасия" / Vanev Ivan – Kolusheva Maria, St. Anastasia Island, St. Anastasia Monastery

Пенкова Бисерка, Кукленски манастир, църква "Св. Козма и Дамян" / Penkova Biserka, The Church of Sts Cosmas and Damian at the Monastery of Kuklen

Μπακιρτζής Χαράλαμπος, Ανασκαφή στη Σύναξη Μαρώνειας (1987)










PDF 

Περίληψη / Summary

Τα ερείπια μιας Ιουστινιάνειας βασιλικής με κυρίως ναό, δύο κλίτη και μια πτέρυγα εγκάρσιου κλίτου που καταλήγει σε δύο αψίδες ανακαλύφθηκαν στη Σύναξη κοντά στη Μαρώνεια. Ένα παρεκκλήσι με έγχρωμο ψηφιδωτό δαπέδου ήταν προσαρτημένο στη βόρεια πλευρά της πρόστασης, ενώ ένας θολωτός τάφος ανακαλύφθηκε κάτω από το νότιο τμήμα της πτέρυγας του εγκάρσιου κλίτου. Το ανατολικό τμήμα της βασιλικής, που περιλαμβάνει την αψίδα και την πτέρυγα του εγκάρσιου κλίτου, χτίστηκε με μάρμαρο που

Αλιπράντης Θ., Αρχαιολογικές έρευνες στον Άγιο Χαράλαμπο Μαρώνειας










PDF 

Περίληψη / Suammry

Η έρευνα στον Άγιο Χαράλαμπο Μαρώνειας ξεκίνησε το 1974 και απέδωσε σημαντικά ευρήματα. Μια κατεστραμμένη πρόθεση βάθους 5,5 μ. στο έδαφος ήταν η πιο σημαντική: ήταν ζωγραφισμένη με μια ανεικονική παράσταση σταυρού

Γεωργαντέλλη Ευρυδίκη, Εκκλησιαστική φώλλα από το Διδυμότεχιο










PDF 

Περίληψη / Summary

Αυτό το «νόμισμα» βρέθηκε στο Διδυμότειχο, κατά τη διάρκεια ανασκαφών κοντά στην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, και αποτελεί μαρτυρία, ανάμεσα σε έναν πολύ περιορισμένο αριθμό ευρημάτων αυτής της κατηγορίας, της οικονομικής δραστηριότητας ορισμένων ελληνικών κοινοτήτων, οι οποίες αποτελούσαν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία, έχοντας φτάσει στο χείλος της χρεοκοπίας το 1880, απέσυρε τα χάλκινα

Ousterhout Robert – Γουρίδης Αθανάσιος, Ένα βυζαντινό κτίριο στον Άγιο Αθανάσιο Διδυμοτείχου











PDF 

Περίληψη / Summary

Ένα ιδιόμορφο ναόσχημο κτίριο ανασκάφηκε στο Διδυμότειχο από την 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων το 1990-1991. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ορθογώνιο υστεροβυζαντινό κτίριο με δυσανάλογη κάτοψη και όψη, λόγω της θεμελίωσής του επάνω σε μια ομάδα λαξευμένων τάφων. Στο κτίριο βρέθηκαν τρεις βυζαντινές οικοδομικές φάσεις και μετατροπές κατά την περίοδο της οθωμανικής περιόδου. Η ανασκαφή απέδωσε πολλά θραύσματα υστεροβυζαντινών και μεταβυζαντινών τοιχογραφιών. Δύο παραστάσεις φτερωτών μορφών, πιθανώς αυτοκρατόρων, και μια γραπτή επιγραφή είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Το κτίριο πιθανότατα ήταν αρχικά αυτοκρατορικό θεμέλιο, τράπεζα μονής ή ταφικό παρεκκλήσι. Η μεταγενέστερη ταφική του χρήση είναι προφανής, καθώς στο εσωτερικό προστέθηκαν ταφικές κρύπτες.

Ousterhout R. – Gouridis A., Byzantine building next to Aghios Athanasios of Didymoteicho
 peculiar church-shaped building was excavated at Didymoteicho by the 12th Ephorate of Byzantine Antiquities in 1990-1991. It is a particularly oblong late Byzantine building with disproportionate plan and elevation, due to its foundation in a group of cut-rock tombs. Three Byzantine building phases and alterations during the period of the Turkish conquest were found in the building. The excavation yielded many fragments of late- and post-Byzantine wall-paintings. Two representations of winged figures, probably emperors, and a written inscription are very interesting. The building was probably originally an imperial foundation, a refectory (Trapeza) of a monastery or a funerary chapel; its later funerary use is obvious, since burial crypts were added in the interior. 

Δουκατά Σοφία, Ευρήματα παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής περιόδου στην Παληοχώρα Μαρώνειας










PDF 

Περίληψη / Summary

Το 1991, η 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων πραγματοποίησε συστηματική ανασκαφή στην Παλαιοχώρα Μαρώνειας, όπου είχε εντοπιστεί στο παρελθόν μέρος ενός ενδιαφέροντος ψηφιδωτού δαπέδου. Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε σε χωράφι ιδιοκτησίας του Υπουργείου Πολιτισμού, κάλυψε περισσότερα από 600 τετραγωνικά μέτρα του χωραφιού και απέδωσε τα ακόλουθα αποτελέσματα: Το ψηφιδωτό δάπεδο

Αλιπράντης Θ., Ανασκαφή στον Άγιο Χαράλαμπο Μαρώνειας












Περίληψη

Η συνέχιση της ανασκαφής στον Άγιο Χαράλαμπο Μαρώνειας το 1991 αποκάλυψε ολόκληρο έναν ναό που χρονολογείται στον 12ο αιώνα π.Χ. Βόρεια του ναού διακρίνεται ένα σύμπλεγμα κτιρίων με τρούλο, τα οποία δεν έχουν ακόμη εξερευνηθεί. Η εκκλησία του 12ου αιώνα ιδρύθηκε στα ερείπια ενός παλαιότερου ναού, ο οποίος παραμένει σχεδόν πλήρως ανεξερεύνητος. Από τα ευρήματα φαίνεται ότι ο παλαιότερος ναός χτίστηκε στα μέσα του 9ου αιώνα.

Aliprantis Th., Excavations at Aghios Charalambos, Maroneia
The continuation of the excavation at Aghios Charalambos at Maroneia in 1991 revealed the whole of a church dated to the 12th century B.C. Το the north of the church a complex of domed buildings could be distinguished which have not yet been explored. The 12th century church was founded οη the remains of an earlier church which is as yet almost completely unexplored. From the finds it would seem that the earlier church was built in the middle of the 9th century. 

Μπακιρτζής Χαράλαμπος, Ανασκαφή στη Σύναξη Μαρώνειας 1990










PDF