Περίληψη / Summary
Zlatkov Method, Γυάλινο μετάλλιο με σκηνή της Γεννήσεως του Χριστού από τη Σωζόπολη
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να ενταχθεί στην επιστημονική κυκλοφορία ένα άλλο μετάλλιο από υαλόμαζα από τον Ύστερο Μεσαίωνα και να προστεθούν ορισμένες νέες παρατηρήσεις στα δείγματα με τη σκηνή της Γεννήσεως. Το νέο μετάλλιο ανακαλύφθηκε ως ταφικό δώρο από την Kristina Panayotova το 2011, όταν η αρχαιολογική ομάδα ανακάλυψε μια εντυπωσιακή μεσαιωνική βασιλική στο Ακρωτήριο Σκαμνί στη Σωζόπολη, η οποία μπορεί να συνδεθεί με το γνωστό μοναστήρι των Αγίων Αποστόλων από τις γραπτές πηγές. Υπάρχει μια μεγάλη νεκρόπολη στο νότιο κλίτος, στον εξωνάρθηκα και στα νότια της εκκλησίας. Μεταξύ των ταφικών ευρημάτων, αξιοσημείωτη προσοχή αξίζει το θεωρούμενο γυάλινο μενταγιόν. Βρέθηκε στο διακονικό της εκκλησίας πάνω σε σκελετό νεαρής γυναίκας που κρεμόταν από ένα κορδόνι περίσφιξης από πούλιες. Ίσως αποκτήθηκε ως ενθύμημα για προσκυνητές. Το μετάλλιο έχει οβάλ σχήμα τοποθετημένο σε ασημένιο χυτό (Εικ. 2). Οι διαστάσεις του μεταλλίου, συμπεριλαμβανομένων των χυτών, είναι: ύψος – 38,00 mm, πλάτος – 28,30 mm, πάχος – 7,60 mm, βάρος – 11,54 g. Οι διαστάσεις μόνο του γυάλινου μεταλλίου είναι: ύψος - 30,90 mm και πλάτος – 25,90 mm. Στο μετάλλιο απεικονίζεται η σκηνή της Γεννήσεως. Το χυτό είναι από καφέ αδιαφανή υαλόμαζα, η οποία έχει διατηρηθεί πλήρως. Δεν υπάρχει σαφήνεια στις λεπτομέρειες της ανάγλυφης εικόνας. Τα προηγουμένως γνωστά γυάλινα μετάλλια με τη σκηνή της Γεννήσεως ξεπερνούν τα δεκαπέντε κομμάτια. Ο Hans Wentzel τα κατανέμει στους τύπους 6, 7 και 8 ανάλογα με τα διαφορετικά καλούπια που κατασκευάστηκαν (Wentzel 1959, 64). Η Βασιλική Φώσκολου αναφέρεται σε αυτούς τους τρεις τύπους, τους οποίους ο Wentzel γράφει επίσης ως παραλλαγές της σκηνής της Γέννησης ως παραλλαγές Α, Β και Γ (Foskolou 2005, 56-57). Το εξεταζόμενο γυάλινο μετάλλιο από τη Σωζόπολη ανήκει στην παραλλαγή C σύμφωνα με την Φώσκολου και στον τύπο 6 σύμφωνα με τον Wentzel. Άλλα τρία παρόμοια γυάλινα μετάλλια είναι γνωστά στη Βουλγαρία. Βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών στις μεσαιωνικές πόλεις Καλιάκρα, Σούμεν και Καστρίτσι (Кузманов 1975, 51-54; Банк 1979, 221-224; Тотев 2002, 147-153; Плетньов 2010, 91). Η Αγία Σοφία, ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και ο Χριστός Παντοκράτορας απεικονίζονται σε αυτά. Πιθανώς τα περισσότερα από αυτά φοριόντουσαν σε κιβώτια κατά τη χύτευση πολύτιμων μετάλλων. Από τη βορειοανατολική Βουλγαρία προήλθε ένα πολύ ενδιαφέρον μοντέλο καλουπιών για γυάλινα μενταγιόν (Тотев 1993, 53-57; Totev 2003, 131-136; Тотев, Плетньов 2011, 165-167, кат. № 21). Το μετάλλιο που ανακαλύφθηκε στη Σωζόπολη αναμφίβολα επεκτείνει αυτή τη σπάνια ομάδα μνημείων εφαρμοσμένης τέχνης, που ανακαλύφθηκαν στη Βουλγαρία.
Zlatkov Methods, Glass medallion with Nativity scene from Sozopol
The purpose of this study is to join in the scientific circulation another glass paste medallion from the High Middle Ages and to add some new observations to the samples with the scene of Nativity. The new medallion is discovered as a sepulchral gift from Kristina Panayotova in 2011 when the archeological team discovers an impressive medieval basilica in Cape Skamni in Sozopol, which can be connected with the famous monastery from the written sources St. Apostles. There is a large necropolis in the south aisle, exonarthex and the south of the church. Among the grave finds, noteworthy attention deserves the considered glass pendant. It was found in the church`s diaconicon on a young woman skeleton hanging on a tinsel drawstring. Perhaps it was acquired as a pilgrim`s commemorative souvenir. The medallion is oval shaped placed in a silver casting (Fig.2). The dimensions of the medallion including the castings are: height – 38.00 mm, width – 28.30 mm, thickness – 7.60 mm, weight – 11.54 g. The dimensions only of the glass medallion is: height - 30.90 mm and width– 25.90 mm. On the medallion is presented Nativity scene. The casting is brown opaque glass paste, which is fully preserved. There is no clarity on the details of the relief image no clarity on the details. Previously known glass medallions with the scene of Nativity exceeds fifteen pieces. Hans Wentzel distribute them in types 6, 7 and 8 according to the different molds, which were made (Wentzel 1959, 64). Vassiliki Foskolou addresses these three types for which Wentzel also writes as a variations of Nativity scene as A, B and C variants (Foskolou 2005, 56-57). The considered glass medallion from Sozopol belongs to variant C according to Foskolou and type 6 according to Wentzel. Another three similar glass medallions are known in Bulgaria. They were found during excavations in the medieval towns of Kaliakra, Shumen and Kastritsi (Кузманов 1975, 51-54; Банк 1979, 221-224; Тотев 2002, 147-153; Плетньов 2010, 91). St. Sofia, St. John the Baptist and Christ Pantocrator are represented upon them. Probably most of them were worn on the chests in precious metals casting. From Northeastern Bulgaria originated a very interesting model of molds for glass pendants (Тотев 1993, 53-57; Totev 2003, 131-136; Тотев, Плетньов 2011, 165-167, кат. № 21). The discovered in Sozopol medallion undoubtedly expands this rare group of monuments of applied art, discovered in Bulgaria.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου