Βιβλιοθήκη Ορμενίου • Ormenion Library: 2.4. Παπίκιον όρος, Μοναστnριακό συγκρότnμα Σώστn / Mount Papikion. Monastic complex at Sostis

Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2025

2.4. Παπίκιον όρος, Μοναστnριακό συγκρότnμα Σώστn / Mount Papikion. Monastic complex at Sostis

Μοναστnριακό συγκρότnμα Σώστn

Βρίσκεται 500 μ. νοτιότερα του Ναού Γ. Από το σύνολο του συγκροτήματος ανασκάφηκε το καθολικό, η τράπεζα, ικανό τμήμα του περιβόλου και γενικώς τα προσκτίσματα της δυτικής πλευράς του.

Στο κέντρο του συγκροτήματος διατάσσεται το καθολικό, που αποτελείται από νάρθηκα, κυρίως ναό και ιερό. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική (2 + 2 κίονες), κτισμένη με ντόπιες πέτρες και κονίαμα. Η ανεύρεση, ωστόσο, αρχιτεκτονικών μελών προγενέστερων χρόνων δηλώνει χρήση παλαιότερου οικοδομικού υλικού.

Το μνημείο «δένεται» με τέσσερις αντηρίδες, που ενσωματώνονται στο δυτικό τοίχο του

νάρθηκα, και με κτιστή προεξέχουσα πεδίλωση στο ανατολικό τμήμα. Από το μαρμαρόστρωτο δάπεδο του ναού ελάχιστα τμήματα έχουν διασωθεί. Το σπουδαιότερο πρόσκτισμα του μοναστηριού είναι η τράπεζα, ιδρυμένη στο μέσο περίπου της δυτικής πλευράς του περιβόλου. Ήταν πιθανότατα διώροφη, και ο πρώτος όροφος είχε αποθηκευτικό χαρακτήρα . Στην τράπεζα βρέθηκαν αρκετά κινητά ευρήματα (μαχαιρίδια, θραύσματα γυάλινων αγγείων, κεραμική), σχετιζόμενα με τη λειτουργικότητα του χώρου.

Ανάμεσα στο καθολικό και στην τράπεζα διατάσσεται επιμήκης στοά. Στην αρχική της μορφή ήταν ενιαία και διαιρέθηκε, σε μεταγενέστερη εποχή, σε επιμέρους τμήματα. Μικρά ομοιόμορφα δωμάτια στη βορειοδυτική γωνία του συγκροτήματος μπορούν να χαρακτηριστούν κελλιά. Από το σύνολο των ευρημάτων και από τον μεταξύ τους συσχετισμό διαπιστώθηκε ότι το μοναστήρι λειτουργούσε συνεχώς από τον 11ο ώς τον 14ο αιώνα και ότι η περίοδος ακμής του συμπίπτει με τον 12ο αιώνα.