2.1-3 Παπίκιον Όρος, Μονόχωροι ναοί Α´-Γ´/ Mount Papikion, Single-aisled Churches A-C

Οι μονές του Παπικίου όρους. 1-3: Μονόχωροι ναοί Α´, Β´, Γ´

Μονόχωρος ναός Α

Αποτελείται από νάρθηκα, κυρίως ναό και ιερό που απολήγει στα ανατολικά σε μεγάλη προεξέχουσα κόγχη. Οι τέσσερις γωνίες του ναού μετατρέπονται σε ισχυρούς πεσσούς, πάνω στους οποίους εδραζόταν τρούλος με τη βοήθεια τεσσάρων τόξων και σφαιρικών τριγώνων. Το δάπεδο του κυρίως ναού, στρωμένο με μεγάλες μαρμάρινες πλάκες, σώζεται σε καλή σχετικά κατάσταση. Διαιρείται σε επιμέρους διάχωρα, τα πλαίσια των οποίων ορίζονται με μαρμαροθετημένες ταινίες τετράφυλλων ροδάκων και συνεχόμενων ρόμβων. Ο νάρθηκας φέρει πλινθόστρωτο δάπεδο. Έχουν βρεθεί αρκετά αρχιτεκτονικά μέλη με γλυπτό διάκοσμο που ανήκουν στο τέμπλο και στα θυρώματα της εισόδου.

 

Παπίκιον όρος, Περιοχή Κερασιάς. Μονόχωρος ναός Α´. 

Μονόχωρος ναός Α´, κάτοψη

Μονόχωρος ναός Α´. Μαρμαροθετημένο δάπεδο

Μονόχωρος ναός Α´. Λεπτομέρεια από το μαρμαροθετημένο δάπεδο

Μονόχωρος ναός Α´. Μαρμάρινα ανάγλυφα ευρήματα

Μονόχωρος ναός Β

Βρίσκεται σε απόσταση 2 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά της Κερασιάς. Αποτελείται από νάρθηκα, κυρίως ναό και ιερό. Ο νάρθηκας είναι πλατύτερος από το υπόλοιπο τμήμα του ναού, καθώς οι πλάγιες πλευρές του προεξέχουν και δεν βρίσκονται σε ισογραμμή (περασιά) με τις αντίστοιχες πλευρές του ναού. Στις δύο στενές πλευρές του νάρθηκα και στο πάχος των τοίχων διαμορφώνονται τυφλά αψιδώματα, που είχαν νεκρικό χαρακτήρα (αρκοσόλια). Όλοι οι τοίχοι του νάρθηκα έφεραν λείψανα τοιχογραφικού διακόσμου. Στην εσωτερική όψη του ανατολικού τοίχου του νάρθηκα, εκατέρωθεν της εισόδου που οδηγεί στον κυρίως ναό, υπάρχουν δύο ημιιωλινδρικές κόγχες, που αποτελούσαν ένα είδος κτιστών προσκυνηταρίων. Το δάπεδο του νάρθηκα, κατεστραμμένο σε μερικά τμήματα, είναι καθαρό ασβεστοκονίαμα που στρώθηκε απευθείας πάνω στο φυσικό βράχο. Ο κυρίως ναός έφερε δάπεδο παρόμοιο με εκείνο του νάρθηκα. Το ιερό απολήγει στα ανατολικά σε πεντάπλευρη εξωτερικά κόγχη . Το δάπεδο είναι μαρμαρόστρωτο. Από το γλυπτό διάκοσμο του ναού βρέθηκαν πολλά τμήματα από το τέμπλο (θωράκια, επιστύλιο, πεσσίσκοι) και από τα θυρώματα των εισόδων. Με βάση τον αρχιτεκτονικό τύπο του ναού, τον εικονογραφικό και γλυπτό του διάκοσμο, η ίδρυσή του θα πρέπει να τοποθετηθεί στα τέλη του 11ου-αρχές του 12ου αιώνα.

Μονόχωρος Ναός Β´. Κάτοψη

Μονόχωρος Ναός Β´

Μονόχωρος Ναός Β´.

Μονόχωρος Ναός Β´. Ιερό. Το μαρμαρόστρωτο δάπεδο

Μονόχωρος Ναός Β´. Μαρμάρινα ανάγλυφα

Μονόχωρος Ναός Β´. Θωράκιο τέμπλου

Μονόχωρος Ναός Β´. Σπάραγμα τοιχογραφίας

Μονόχωρος ναός Γ

Αποκαλύφθηκε σε απόσταση 3,5 χιλιομέτρων βόρεια του οικισμού Σώστη και παρουσιάζει τον ίδιο αρχιτεκτονικό τύπο με τους προηγουμένους. Σώζονται το βόρειο και το ανατολικό του τμήμα, σε αντίθεση με το δυτικό και το νότιο, που βρέθηκαν τελείως κατεστραμμένα. Έφερε μαρμαρόστρωτο δάπεδο με ορθογώνια μαρμαροθετημένα διάχωρα, από τα οποία σώθηκε το βόρειο, καθώς και τμήμα από το διάχωρο που κοσμούσε το χώρο του ιερού. Λιγοστά θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών προέρχονται από τα θωράκια που έφραζαν τα διάστυλα του τέμπλου. Ο ναός χρονολογείται στον 11ο-12ο αιώνα . 

Μονόχωορς ναός Γ´