Trifonova Alexandra,
Περίληψη / Summary
Trifonova Alexandra, Ο άμβωνας από τη μονή Μπάτσκοβο (Παναγίας Πετριτζιωνίτισσας) και ο νέος της κτήτορας Δαμασκηνός
Το άρθρο παρουσιάζει τον άμβωνα από το καθολικό της Μονής Μπατσκόβου, όπου απεικονίζονται ο απόστολος Πέτρος, ο Ιησούς Χριστός ως Μέγας Αρχιερεύς και ο νέος κτήτορας, αρχιερέας Δαμασκηνός, ο απόστολος Παύλος, ο ευαγγελιστής Ματθαίος και ο ευαγγελιστής Μάρκος, ο ευαγγελιστής Λουκάς και ο ευαγγελιστής Ιωάννης, ο απόστολος Θωμάς. Από την έρευνά μας προκύπτει ότι ο άμβωνας δεν φιλοτεχνήθηκε από τον μάστορα του τέμπλου του καθολικού (β΄ μισό 17ου αιώνα), αλλά από ανώνυμο ξυλογλύπτη της επαρχίας, πιθανότατα στις αρχές του 18ου αιώνα, επηρεασμένο από τις τεχνοτροπικές τάσεις της εκκλησιαστικής ξυλογλυπτικής του Αγίου Όρους, της Φιλιππούπολης και της Ηπείρου του 17ου αιώνα. Φιλοτεχνήθηκε το 1719, σύμφωνα με την αφιερωματική επιγραφή, από τον ιερομόναχο Συμεών, ο οποίος φαίνεται ότι εκπαιδεύτηκε σε επαρχιακό καλλιτεχνικό εργαστήριο και δεν δείχνει ιδιαίτερη καλλιτεχνική ικανότητα, ενώ ωστόσο αφήνει ένα πραγματικό αριστούργημα, το οποίο απαθανατίζει τον δωρητή με μια προσωπογραφία. Η αγιογράφηση κατέστη δυνατή χάρη στη δωρεά του «νέου κτήτορα» ιερομονάχου Δαμασκηνού, που εικονίζεται στον άμβωνα, ο οποίος, σύμφωνα με την έρευνά μας, θα μπορούσε να ταυτιστεί με τον πρώην μητροπολίτη Φιλιππούπολης Δαμασκηνό (1688-1689), μετέπειτα ηγούμενο της μονής Μπατσκόβου. Τέλος, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την υπόθεση ότι ο πρωτοπρεσβύτερος Δαμασκηνός ήταν πιθανότατα και ο κτήτορας της κατασκευής του ίδιου του άμβωνα.
The article presents the ambo from the katholikon of the Bachkovo Monastery, where are depicted St Peter; Jesus Christ as a Great Archiereas (Archpriest) and the new ktetor archpriest Damaskinos; St Paul; St Matthew and St Mark; St Luke and St John; St Thomas. From our research it comes clear that the ambo was not made by the master of the katholikon’s iconostasis (second half of the 17th century), but by anonymous provincial woodcarver, most probably in the early 18th century, influenced by the stylistic trends of the ecclesiastical woodcarving of Mount Athos, Philippopolis and Epirus of the 17th century. It was painted in 1719, according to its dedicatory inscription, by hieromonk Symeon, who seems to have been trained in a provincial artistic workshop, and shows no great artistic ability, while however leaving a real masterpiece, which immortalizes the donor with a portrait. The painting was possible thanks to the donation of the “new ktetor” hieromonk Damaskinos, portraited on the ambo, who according to our research, could be identified with the former metropolitan of Philippopolis Damaskinos (1688-1689), later hegoumenos of the Bachkovo Monastery. Finally, we cannot exclude the hypothesis that archpriest Damaskinos was most probably and the ktetor of the construction of the ambo itself.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου