 |
| Μονές επαρχίας Διδυμοτείχου: 1. Δαδιά. Μονή Γενεθλίων Θεοτόκου, 2. Κορνοφωλιά. Μονή Παναγίας Πορταΐτισσας, 3. Διδυμότειχο. Μονή Αγίου Αθανασίου, 4. Διδυμότειχο. Μονή Αγίας Αικατερίνης, 5. Διδυμότειχο. Μονή Αλσυλίου, 9. Πραγγί (Οι μονές: 6..Αγίου Ιωάννη του Νέου, 7..Παναγίας Οδηγήτριας και 8. Γαυρά είναι αταύτιστες ως προς την τοποθεσία),10. Νέα Βύσσα. Μονή Αγίας Σκέπης και Αγίας Παρασκευής, 11. Διδυμότειχο. Μονή Αγίας Παρασκευής, 12. Μονή Ζωοδόχου Πηγής |
Στον δρόμο που ένωνε το Διδυμότειχο με το φρούριο του Πυθίου (6 χλμ. ανατολικά του Διδυμοτείχου) ανασκάφηκαν λείψανα μονής. Η θέση βρίσκεται σε λόφο πάνω από το χωριό Πραγγί και στα βόρεια του χωριού. Είναι γνωστή ως «Πανωκκλήσι» ή «Γνηματούδια» (= μικρό νεκροταφείο). Η ανασκαφή αποκάλυψε το καθολικό, παρεκκλήσια, αυλή και ταφές.
Το καθολικό, διαστάσεων 11,20x7,40 μ., είναι μονόχωρη αίθουσα με νάρθηκα στα δυτικά και αψίδα στα ανατολικά, ημικυκλική εσωτερικά και τρίπλευρη εξωτερικά. Ο κυρίως ναός και το ιερό καλύπτονταν πιθανότατα με ημικυλινδρική καμάρα, την οποία ενίσχυαν δύο σφενδόνια. Στο μέσο του κυρίως ναού υπήρχε πηγάδι – σήμερα ξερό. Με καμάρα μάλλον καλυπτόταν και ο νάρθηκας. Η ανασκαφή έδωσε γλυπτά, πολύ προσεκτικά δουλεμένα, ορισμένα από τα οποία ανήκουν στο τέμπλο (θωράκια, πεσσίσκοι, κιονίσκοι). Απηχούν την τέχνη του 12ου ή του 13ου αιώνα. Στον δυτικό και τους μακρούς τοίχους της εκκλησίας διαμορφώνονταν βαθμιδωτά διπλά αψιδώματα. Ένα φιαλοστόμιο που βρέθηκε στην επίχωση είναι ό,τι απέμεινε από τον κεραμοπλαστικό διάκοσμο του κτηρίου.
Στη νότια πλευρά του καθολικού βρέθηκε μικρό παρεκκλήσι (3,15x2,95 μ.).
Στη νοτιοδυτική γωνία του καθολικού εντοπίσθηκε άλλο παρεκκλήσι (4x3,85 μ.), στο οποίο προστέθηκαν στη συνέχεια, στα δυτικά του, δύο συνεχόμενοι ορθογώνιοι χώροι.
Ο χώρος μπροστά από τη δυτική πλευρά του καθολικού ήταν στρωμένος με λίθινες πλάκες.
Στη νότια πλευρά του συγκροτήματος ένας ακανόνιστος τοίχος φαίνεται ότι διαμόρφωνε είδος περιβόλου.
Το μοναστήρι κτίστηκε κατά τον 13ο αιώνα, εγκαταλείφθηκε και ερειπώθηκε προς το τέλος της υστεροβυζαντινής περιόδου ή στις αρχές (1360-1370) της Τουρκοκρατίας. Μετά την εγκατάλειψη του συγκροτήματος, η περιοχή γύρω από το καθολικό χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο κατά τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας.
Βιβλιογραφία
 |
| Πραγγί. Το δάπεδο του κεντρικού ναού |
 |
| Πραγγί. Κάτοψη του συμπλέγματος τριών ναών |
 |
| Πραγγί. Ανάγλυφο θωράκιο |
 |
| Πραγγί. Ανάγλυφο κιονόκρανο |
 |
| Πραγγί. Εφυαλωμένο κεραμικό πιάτο (13ος αι.) |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου