Περίληψη / Summary
Βάνεφ Ιβάν, Τρεις επιστολές από το νησί της «Αγίας Αναστασίας» από το καλοκαίρι του 1911
Η «Αγία Αναστασία» είναι το μόνο νησί στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας της σημερινής Βουλγαρίας με διατηρητέο μοναστήρι. Ήταν υπό τη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως μέχρι το 1900, όταν πουλήθηκε με όλη την περιουσία του από τον τελευταίο Έλληνα ηγούμενο, Αρχιμανδρίτη Άνθιμο, σε δύο επιχειρηματίες του Μπουργκάς. Η πώληση έγινε δεκτή με μεγάλη αγανάκτηση από το κοινό του Μπουργκάς και ακυρώθηκε το 1901 από το Επαρχιακό Δικαστήριο του Μπουργκάς. Στη συνέχεια, το μοναστήρι πέρασε υπό τη διαχείριση του Δήμου Μπουργκάς. Η εγκαταλελειμμένη εκκλησία της μονής καθαγιάστηκε πανηγυρικά στις 15 Αυγούστου του ίδιου έτους από τον Μητροπολίτη Σλίβεν Γερβάσιο. Το κείμενο παρουσιάζει τρεις αδημοσίευτες επιστολές του δημοσιογράφου και κοινωνικού παράγοντα Ράιτσο Ράιτσεφ που στάλθηκαν το 1911 από το νησί στον Ατανάς Τσιλινγκίροφ, ο οποίος εκείνη την εποχή εργαζόταν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στη Σόφια. Οι επιστολές αποκαλύπτουν άγνωστες στιγμές στην ιστορία του μοναστηριού στις αρχές του 20ού αιώνα και αποτελούν απόδειξη της κατάστασης των πολιτιστικών μνημείων και αντικειμένων που διατηρούνται εκεί.
Κατά τη διάρκεια της πώλησης, το μοναστήρι έχασε μεγάλο μέρος της πολιτιστικής του περιουσίας, της βιβλιοθήκης και των αρχείων του. Ορισμένα αντικείμενα μεταφέρθηκαν στο ελληνικό προξενείο στο Μπουργκάς το 1901 και παραδόθηκαν στον Μητροπολίτη Αθηνών το 1929. Οι επιστολές του Ράιτσο Ράιτσεφ αποκαλύπτουν επίσης μια προσπάθεια εξαγωγής εικόνων. Στις 25 Ιουλίου 1911, ένας «Ρώσος με αρκετούς υπηρέτες» έφτασε στο νησί. Έψαξε το μοναστήρι και αφαίρεσε 12 παλιές εικόνες από ένα από τα κελιά. Ο «Ρώσος προσευχήθηκε μέχρι δακρύων» στον φρουρό του μοναστηριού να τις πάρει, αλλά χάρη στην παρέμβαση του Ράιτσο Ράιτσεφ οι εικόνες παραμένουν στο μοναστήρι.
Σε αυτό το στάδιο της έρευνας είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ακριβώς ποιες εικόνες διασώθηκαν από τον Ράιτσο Ράιτσεφ. Πιθανώς ανάμεσά τους είναι τα έργα του αγιογράφου Δημήτριου και της Ιωάννας της Αχθοπόλεως, μερικών από τους πιο ταλαντούχους και περιζήτητους ζωγράφους που εργάστηκαν στην περιοχή της Δυτικής Μαύρης Θάλασσας στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα. Σήμερα, οι διατηρημένες εικόνες είναι εξαιρετικά σημαντικές για τη μελλοντική έρευνα του μοναστηριού και της ιστορίας του. Είναι σημαντικές για την αποσαφήνιση της κατασκευαστικής χρονολόγησης του ναού, της χρονολόγησης του τέμπλου και αποτελούν απόδειξη των οικονομικών δυνατοτήτων και των διασυνδέσεων του νησιωτικού μοναστηριού με τα μητροπολιτικά κέντρα κατά μήκος της ακτής.
Vanev Ivan, Three Letters from the Island of “St. Anastasia” from the Summer of 1911
“St. Anastasia” is the only island on the Black Sea coast of present-day Bulgaria with a preserved monastery. It was under the jurisdiction of the Ecumenical Patriarchate of Constantinople until 1900, when it was sold with all its property by the last Greek abbot, Archimandrite Antim, to two Burgas entrepreneurs. The sale was met with great indignation by the Burgas public and was annulled in 1901 by the Burgas District Court. After that the monastery passed under the management of the Municipality of Burgas. The abandoned monastery church was solemnly consecrated on August 15th of the same year by the Sliven Metropolitan Bishop Gervasius. The text presents three unpublished letters by the publicist and social figure Raicho Raichev sent in 1911 from the island to Atanas Chilingirov who at that time worked at the National Archaeological Museum in Sofia. The letters reveal unknown moments in the history of the monastery in the early 20th c. and are evidence of the state of the cultural monuments and artefacts preserved there. During the sale, the monastery lost much of its cultural property, library and archives. Some artifacts were transferred to the Greek consulate in Burgas in 1901 and handed over to the Athens Metropolitan in 1929. Raicho Raichev’s letters also reveal an attempt that has been made to export icons. On July 25, 1911, a “Russian with several servants” arrived on the island. He searched the monastery and removed 12 old icons from one of the cells. The “Russian prayed to tears” to the guard of the monastery to let him take them, but thanks to the intervention of Raicho Raichev the icons remain in the monastery. At this stage of the research it is difficult to establish exactly which icons were saved by Raicho Raichev. Probably among them are the works of the icon painter Dimitar and Joan of Ahtopol, some of the most talented and sought-after painters who worked in the Western Black Sea region in the late 18th and early 19th centuries. Today the preserved icons are extremely important for future research of the monastery and its history. They are important for clarifying the construction periodization of the church, the dating of the iconostasis and are evidence of the financial capabilities and connections of the island monastery with the metropolitan centers along the coast.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου