Περίληψη / Summary
Η Θράκη, ως περίγυρος της Κωνσταντινούπολης, ανέκαθεν υπήρξε ένας ζωτικός χώρος για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η ίδρυση του Θέματος Θράκης τοποθετείται γύρω στο 680/681 στο ανατολικό τμήμα της Βαλκανικής χερσονήσου, και έχει άμεση σχέση με την εγκατάσταση των Βουλγάρων νότια του Δούναβη, ενώ συμπίπτει χρονικά με τις προσπάθειες του Ιουστινιανού Β' να μετακινήσει μικρασιατικούς πληθυσμούς και να τους εγκαταστήσει στην περιοχή. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το Θέμα Θράκης αποσπάσθηκε στρατιωτικά από τα στρατεύματα του Οψικίου, τα οποία προστάτευαν την πρωτεύουσα και ήλεγχαν την ευρωπαϊκή και ασιατική ακτή της Προποντίδας. Περί το έτος 800 το δυτικό τμήμα του θέματος αναδιοργανώθηκε, με συνέπεια να δημιουργηθεί το Θέμα Μακεδονίας, ενώ ανατολικά τα όριά του συρρικνώθηκαν λόγω της βουλ γαρικής επέκτασης. Αρχικά δεν είχε στρατηγό επικεφαλής και υπαγόταν απευθείας στην Κωνσταντινούπολη. Η έδρα του στρατηγού, που μαρτυρείται από τον 8ο αι., ήταν στην Αρκαδιούπολη. Κατά το β' μισό του 11ου αι. τα Θέματα Μακεδονίας και Θράκης ενώθηκαν και το ενιαίο αυτό θέμα διατηρήθηκε μέχρι τα τέλη του 12ου αι. Όλες αυτές οι διοικητικές μεταβολές αποτυπώνονται στα μολ υβδόβουλλα των πολιτικών και εκκλησιαστικών αξιωματούχων της μεγάλης αυτής γεωγραφικής ενότητας, της οποίας τα όρια υπέστησαν κατά περιόδους ενδιαφέρουσες από ιστορική άποψη τροποποιήσεις. Οι σφραγίδες αλληλογραφίας με τις αναφορές των θρακικών τοπωνυμίων εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας σχετικά με τη διοικητική και εκκλησιαστική οργάνωση της περιοχής, τους θεσμούς, τα αξιώματα, τους τίτλους και την προσωπογραφία.
Koltisda-Makri Ioanna, Middle Byzantine Adrianople from the sigillographic evidence).
The present study aims at approaching the administrative organization of Adrianople during the Middle-Byzantine period, exclusively based on sigillographic material (Byzantine lead seals), kept in museums and private collections.
Adrianople was an important stronghold protecting Constantinople from the North invasions. When the theme of Macedonia was established, in circa 802 A.D., in order to defend the capital from the Bulgarian attacks, the city became the capital of the theme and the seat of a tourma. In the last quarter of the 10th c. it appears as the seat of a doux. The creation of the seat of a doux aimed at the military connection of the theme of Thrace with that of Macedonia. Most probable the strategos of Macedonia and the doux of Adrianople coexisted in the end of the 10th and the beginning of the 11th c. During the second half of the 11th c., Adrianople was the center of the united military forces of Thrace and Macedonia. The city was of strategic importance, either as the seat of a doux, or the seat of a katepano, and continued to play a signifi cant military – administrative role throughout the 12th c., as well.
Adrianople, as a bishopric, is known from the end of the 4th c., but its place in the ecclesiastical hierarchy declined in the 10th c.
From the evidence given by the lead seals, seventeen civil administration officials and nine ecclesiastical officials are detected (seven metropolitans and one monastery, plates 1 and 2). According to the analysis of the so far recorded material, useful conclusions can be drawn about the organization of the city:
The presence of two kommerkiarioi in the 9th c. declares trade transactions with the adjacent populations, while the existence of an archon at the end of the 9th c. and the beginning of the 10th c. might be related to the effort of the central authority in Constantinople to establish better local control, and reinforce the domination of the Empire in a high risk period (Bulgarian invasions).
Two tourmarches appear in the 10th c. proving that the city was the seat of a tourma, an important military unit. In the end of the 10th c. and the beginning of the 11th c., there is an overlapping of competences, which are performed simultaneously by different civil officials, such as two doukes, three ek prosopou and two praetores, who appear at the same time active in the theme of Macedonia.
The presence of several ek prosopou in a short period of time, makes obscure the administration status quo of that era. In the 11th c. there is evidence for three katepano, one praetor and one krites.
The systematic and integrated research of the sigillographic evidence can prove that Adrianople, provided with developed and reinforced military units, was in the Middle Byzantine period a powerful center of administration for the direct control of the surroundings of Constantinople.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου