Περίληψη / Summary
Elena Popova, Μορφές των Σαράντα Μαρτύρων της Σεβάστειας από τον 17o αιώνα σε εκκλησίες του Αρμπανάσι.
Η παρουσίαση των Σαράντα Μαρτύρων της Σεβάστειας σε μετάλλια είναι χαρακτηριστική για τα μνημειακά προγράμματα των μεταβυζαντινών εκκλησιών στα Βαλκάνια. Στη Βουλγαρία οι εικόνες τους ήταν ιδιαίτερα συγκεντρωμένες στις τοιχογραφίες των εκκλησιών που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα και βρίσκονται κοντά στην παλιά μητρόπολη Turnovo, κυρίως στο χωριό Arbanassi. Στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (1621) παρέμειναν 9 εικόνες που αναγνωρίστηκαν εν μέρει, στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου (1667) - 8, στην εκκλησία της μονής της Θεοτόκου (μεταξύ 1684 και 1692) - 17, στο παλιό παρεκκλήσι της μονής Kilifarevo (δεύτερο μέρος του 17ου αιώνα) - 24. Πιθανώς στην εκκλησία της Γέννησης απεικονίστηκαν επίσης μερικοί από τους Σαράντα Μάρτυρες σε μετάλλια, αλλά χωρίς να σχηματίζουν μεμονωμένες σειρές.
Λειτουργίες των παραστάσεων.
Υπάρχουν τρεις γενικοί τύποι λειτουργίας των ζωγραφικών παραστάσεων των Σαράντα Μαρτύρων της Σεβάστειας στα μνημειακά προγράμματα: 1. Λειτουργικές- 2. Προληπτικές- και οι δύο είναι καθολικές σε όλο τον ορθόδοξο χώρο. 3. Ιστορικές - είναι ιδιόμορφη για τον τοιχογραφικό διάκοσμο των εκκλησιών στο Αρμπανάσι, που συνδέεται με τη βασιλική λατρεία προς τους Σαράντα Μάρτυρες της Σεβάστειας στο Τύρνοβο που χρονολογείται από το 1230, όταν κατά την ημέρα της εορτής τους, ο τσάρος Ιβάν Ασέν Β' κέρδισε τη μάχη της Κλοκοτνίτσα και διέταξε να χτιστεί στην πρωτεύουσά του ναός αφιερωμένος στους ουράνιους προστάτες του.
Εικονογραφία και ταυτοποίηση των μαρτύρων.
Σε όλη την ελληνική και σλαβική αγιογραφική και πανηγυρική βιβλιογραφία που χρονολογείται από την εποχή που προηγείται των απεικονίσεών μας στο Αρμπανάσι μέχρι σήμερα υπάρχουν πολλές αποκλίσεις των ονομάτων των Σαράντα Μαρτύρων. Οι ενδείξεις της εικονογραφίας των εικόνων τους στις παλαιές Ερμηνείες (16ος - 18ος αι.) δεν είναι ομόφωνες. Έτσι τα έργα των ζωγράφων του 17ου αιώνα είναι γεμάτα από επιμολύνσεις και λανθασμένες επιγραφές. Μια σύντομη προσπάθεια ταυτοποίησης κάθε μορφής των αγίων που παρουσιάζεται σε μετάλλιο στο νότιο τοίχο του ναού του Αγίου Δημητρίου στο Αρμπανάσι μπορεί να αποτελέσει μια εικόνα των προβλημάτων.
Elena Popova, Personal Images of the Forty Martyrs of Sebasteia from XVII Century in Churches in Arbanassi.
The Presentation of the Forty Martyrs of Sebasteia in medallions is typical for the monumental programs of Postbyzantine churches in the Balkans. In Bulgaria their images were especially concentrated in the church murals dated from 17th century located near old metropolis Turnovo, mainly in the village of Arbanassi. In St Demetrius church (1621) 9 images were remained and partly identified, in St Athanasius (1667) – 8, in the church of the Virgin monastery (between 1684 and 1692) – 17, in the old chapel of Kilifarevo monastery (second part of 17th century) – 24; probably in the Nativity church also some of the Forty Martyrs were depicted in medallions but without forming any detached rows. Functions of the presentations. There are three general types of functions of the painted images of the Forty Martyrs of Sebasteia in the monumental programs: 1. Liturgical; 2. Preventive; both of them are universal in the all Orthodox area. 3. Historical – it is peculiar to the mural decoration of the churches in Arbanassi, connected with the royal cult to the Forty Martyrs of Sebasteia in Turnovo dated from 1230 when in their holly day tsar Ivan Asen II won the battle of Klokotnitsa and ordered a temple dedicated to his celestial patrons to be built in his capital. Iconography and identification of the martyrs. There are a great many discrepancies of the names of the Forty Martyrs in all the Greek and Slavonic aghiographical and panegyric literature dated from the time preceding our depictions in Arbanassi up till now. Indications of the iconography of their images in the old Ermineias (16th – 18th cc.) are not in unity also. So the works of the painters in 17th century are full of contaminations and incorrect inscriptions. A brief attempt for identification of every personal image presented in medallion on the south wall of St Demetrius church in Arbanassi may be an illustration of the problems.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου