Περίληψη / Summary
Η ευνοϊκή θέση του λιμανιού της Αίνου στις εκβολές του Εβρου, του σημαντικότερου ποταμού της Θράκης, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του ποτάμιου εμπορίου λόγω των ειδικών ρυθμίσεων του συμφώνου του Πασσάροβιτς (1718) έθεσαν τις βάσεις για την άνθηση της πόλης για περισσότερο από έναν αιώνα, από τα μέσα του 18ου έως τα μέσα του 19ου αιώνα. Από τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα, σύμφωνα με τη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη της πόλης, η Αίνος απέκτησε φήμη ως σημαντικό τοπικό κέντρο τέχνης, η επίδραση του οποίου επεκτάθηκε στις γύρω περιοχές από το δεύτερο μισό του αιώνα.
Οι περισσότερες εικόνες του 18ου αιώνα από την Αίνο διακρίνονται από ένα διακριτό ύφος, έκφραση μιας τοπικής καλλιτεχνικής παράδοσης που αναπτυσσόταν στην πόλη, στην οποία μπορούν να εντοπιστούν δύο σαφώς διαφορετικές τάσεις. Η πρώτη και σημαντικότερη εισήχθη από τον Αναστάσιο Αινίτη στις αρχές της τρίτης δεκαετίας του αιώνα και κορυφώθηκε την περίοδο 1751-1780 με το έργο του Αναστασίου, γιου του Ιωάννη, κύριου εκπροσώπου της αινίτικης καλλιτεχνικής παράδοσης.
Ο Αναστάσιος, γιος του Ιωάννη, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μεταβυζαντινής ζωγραφικής στη Θράκη και ένας από τους μεγάλους δασκάλους του 18ου αιώνα. Έργα του μπορούσαν να βρεθούν όχι μόνο σε μεγάλο αριθμό εκκλησιών στην Αίνο, αλλά και σε γειτονικά μέρη όπως η Μάκρη και η Μαρώνεια, δείχνοντας την εξάπλωση της φήμης του. Το έργο του χαρακτηρίζεται από προσήλωση στην ορθόδοξη εικονογραφική παράδοση και επιλεκτική αφομοίωση των σύγχρονων καλλιτεχνικών τάσεων που συνήθιζαν να έρχονται στη Θράκη από τη Δυτική Ευρώπη και τη Ρωσία μέσω των Βαλκανίων και της Κωνσταντινούπολης.
Την ίδια περίοδο εμφανίζεται στην πόλη μια άλλη, εξίσου ενδιαφέρουσα με εκείνη του Αναστασίου, καλλιτεχνική τάση. Εκπροσωπείται από τέσσερις τουλάχιστον καλλιτέχνες, τον Κυριαζή, τον Δημήτριο, τον Μόσχο και έναν ακόμη του οποίου το όνομα δεν έχει γίνει γνωστό. Η τάση αυτή διαφοροποιείται σαφώς από εκείνη του Αναστασίου. Ακολουθεί επίσης την ορθόδοξη παράδοση στη βασική της μορφή- είναι όμως πολύ πιο τολμηρή, ανοιχτή στις δυτικές επιρροές σε βαθμό ακαδημαϊσμού, ενώ εντοπίζεται και μια πινελιά παλαιολόγειου ύφους. Και οι δύο τάσεις διακρίνονται για τη σαφή σχέση τους με το καλλιτεχνικό περιβάλλον της κοντινής Κωνσταντινούπολης, μιας κοσμοπολίτικης πόλης στην οποία, λόγω της πληθυσμιακής της σύνθεσης, συνυπήρχαν πολλές διαφορετικές πολιτιστικές και καλλιτεχνικές παραδόσεις.
Στα τέλη του αιώνα εργάζεται στην πόλη ένας νέος ζωγράφος με καταγωγή από την Αίνο, ο Ράλιος, γιος του Ράλιου. Ακολουθεί ένα εντελώς διαφορετικό ύφος που δεν έχει καμία σχέση με καμία από τις δύο προηγούμενες τοπικές παραδόσεις. Οι καλλιτεχνικοί του τρόποι θυμίζουν την επικράτηση κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα της τέχνης στο Άγιο Όρος, όπου προφανώς διδάχθηκε ζωγραφική. Βρίσκεται να εργάζεται στην Αίνο μετά το θάνατο του Αναστασίου και έχοντας κερδίσει την αναγνώριση αναλαμβάνει τις σημαντικότερες παραγγελίες. Έργα του βρίσκονται μέχρι τη Σμύρνη της Μικράς Ασίας.
Η καλλιτεχνική παράδοση του 18ου αιώνα στην Αίνο συνεχίζεται σταθερά κατά τις πρώτες τέσσερις δεκαετίες του επόμενου αιώνα με το έργο ικανών και γνωστών ζωγράφων, όπως ο Μόσχος γιος του Χατζηκωνσταντίνου, ο Κυριαζής, ο Νικόλαος και ο Παναγιώτης, οι οποίοι συνεχίζουν την καλλιτεχνική παράδοση του Αναστασίου γιου του Ιωάννη. Την εποχή εκείνη η Αίνος έχει κερδίσει την αναγνώριση ως καλλιτεχνικό κέντρο του οποίου η επίδραση εντοπίζεται πολύ πέρα από την περιοχή της Θράκης. Αυτή η αιωνόβια παράδοση φτάνει στο τέλος της στα μέσα του 19ου αιώνα μετά την παρακμή της πόλης, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης του κοντινού Δεδέαγατς, της σημερινής Αλεξανδρούπολης.
Ioannis M. Perrakis, Hagiography at Ainos during 18th c.
The favorable location of the harbour of Ainos at the mouth of Hebros, the most important river of Thrace, in combination with the growth of riverbore commerce due to the special regulations of Passarovic pact (1718) layed the basis of a booming in the city for more than a century, from the middle of 18th till the middle of 19th century. Since the first decades of 18th century, in accordance with the great economic growth of the city, Ainos had been gaining reputation as an important local art center, whose impact expanded to the areas around from the second half of the century.
Most of the 18th century icons from Ainos are discerned by a distinguishable style, an expression of a local artistic tradition that had been growing in the city, in which two clearly different trends can be traced. The first and most important was introduced by Anastasios Ainitis in the beginning of the third decade of the century and grew to its peak in the period of 1751-1780 with the work of Anastasios son of Ioannis, the main representative of Ainian artistic tradition.
Anastasios, the son of Ioannis, has been one of the most important representatives of postbyzantine painting in Thrace and one of the great masters of 18th century. Works of him could be found not only in a great number of churches at Ainos, but also in neighbouring places like Makri and Maroneia, showing the spread of its fame. His work is characterized by commitment to the orthodox iconographic tradition and selective assimilation of the contemporary artistic trends that used to come to Thrace from Western Europe and Russia through Balkans and Constantinople.
In the same period, another, equally interesting with that of Anastasios, artistic trend appears in the city. It is represented by at least four artists, Kyriazis, Dimitrios, Moschos and another one whose name has not been known. This trend differentiates clearly from that of Anastasios. It also follows the orthodox tradition in its basic form; it is though much more bold, open to western influences to the extend of academism, whereas a touch of palaeologan style can be traced as well. Both trends distinguish for their clear relation to the artistic environment of nearby Constantinople, a cosmopolitan city in which, due to its population synthesis, a lot of various cultural and artistic traditions coexisted.
At the end of the century a new Ainos-born painter, Ralios son of Ralios, works in the city. He follows a totally different style that has nothing to do with any of the two previous local traditions. His artistic manners are reminiscent of the prevading at the second half of 18th century art at Mount Athos, where he was apparently taught painting. He is found working at Ainos after the death of Anastasios and having won recognition he undertakes the most important orders. Works of him are found as far as Smyrna in Asia Minor.
The 18th century artistic tradition of Ainos was continued steadily during the first four decades of the following century through the work of skilful and wellknown painters, like Moschos son of Chatzikonstantinos, Kyriazis, Nicolaos and Panaghiotis, who continue the artistic tradition of Anastasios son of Ioannis .. At that time Ainos has won recognition as an artistic center whose impact is traced far beyond the area of Thrace. This century old tradition reaches its end in the middle of 19th century following the decline of city, as a result of the growth of the nearby Dedeagac, modemday Alexandroupolis.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου