Περίληψη / Summary
Η Via Egnatia ήταν ένας ρωμαϊκός δρόμος που συνέδεε τη Ρώμη με τις ανατολικές επαρχίες της. Κατασκευάστηκε στα ίχνη ενός παλαιότερου μακεδονικού δρόμου, από έναν Ρωμαίο ανθύπατο, τον Γνάιο Εγνάτιο, στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. Ο ανθύπατος Εγνάτιος (Ιγνάτιος) έδωσε το όνομά του σε αυτόν τον περίφημο δρόμο, όπως αποδείχθηκε από την ανακάλυψη δύο ορόσημων κοντά στη Θεσσαλονίκη και την Καβάλα. Η Via Egnatia διέτρεχε μια μεγάλη απόσταση, η οποία σήμερα εκτείνεται σε τέσσερις σύγχρονες χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου: Αλβανία, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Ελλάδα και το ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας. Την ίδια περιοχή αποτελούσαν οι επαρχίες της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης κατά τη ρωμαϊκή εποχή.
Η Via Egnatia είχε δύο σημεία εκκίνησης στις ακτές της Αδριατικής, το Δυρράχιο και την ρος Επίδαμνον ή Ηπειρωτική Απολλωνία, και έφτανε το ανατολικό της μέρος στην Κωνσταντινούπολη, τουλάχιστον από τη βυζαντινή εποχή και μετά. Η παρούσα εργασία αφορά το τμήμα της σύγχρονης ελληνικής επαρχίας της Θράκης, από το οποίο διήλθε η Εγνατία κατά τους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους, δηλαδή από το σημερινό χωριό Παράδεισος, κοντά στην Ξάνθη, μέχρι την πόλη Ύψαλα στην τουρκική όχθη του Έβρου. Η Εγνατία οδός περνούσε από τις σημαντικότερες πόλεις της περιοχής αυτής, ήτοι: Τόπειρος, Μαξιμιανούπολη-Μοσυνόπολη, πιθανόν Κομοτηνή-Κουμουτζενά, Τραϊανόπολη και τέλος Κυψέλη. Ορισμένες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία και τις σωζόμενες αρχαιότητες αυτών των πόλεων περιλαμβάνονται στην παρούσα εργασία.
Οι ταξιδιώτες της via Egnatia συνάντησαν την αρχαία πολιτεία του Τοπείρου, κοντά στον Παράδεισο, (αν μπορούμε να εμπιστευτούμε το συμπέρασμα των αρχαιολόγων), και συνέχισαν ακολουθώντας τους πρόποδες της Ροδόπης μέχρι τη σύγχρονη πόλη της Κομοτηνής, περνώντας κοντά στο βόρειο άκρο της λίμνης Βιστωνίδας. Στην περιοχή αυτή είναι σήμερα ορατά τα ερείπια δύο αρχαίων πόλεων, της Αναστασιούπολης-Περιθεωρίου και της Μαξιμιανούπολης-Μοσυνόπολης.
Μετά από αυτή την περιοχή, μέσω της Εγνατίας ακολούθησε τη νοτιοανατολική διαδρομή και πιθανόν πέρασε από το πέρασμα του Κορπηλών για να εισέλθει στην Αιγαιακή Θράκη, στη σημερινή περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Η αρχαία Τραϊανόπολη ήταν η σημαντικότερη και ίσως η μόνη πραγματική πολιτεία σε αυτό το τμήμα της διαδρομής. Για να διασχίσει τον ποταμό Έβρο, ο αρχαίος ταξιδιώτης της via Egnatia έπρεπε να συνεχίσει βορειοανατολικά μέσω της περιοχής των Φερρών. Η αρχαία γέφυρα βρισκόταν πιθανότατα κοντά στη σύγχρονη γέφυρα στην περιοχή των Κήπων. Η Κυψέλη, τα σημερινά Ύψαλα στην ανατολική όχθη του ποταμού Έβρου, θεωρούνταν το τέλος της περίφημης Εγνατίας οδού και βρισκόταν κοντά στους σημερινούς Κήπους. Η πορεία της via Egnatia συνέχισε να εκτείνεται, κατά τους βυζαντινούς χρόνους ή και νωρίτερα, μέχρι την Κωνσταντινούπολη.
Chysostomos Dadiras, Via Egnatia in Thrace during the roman and byzantine era
Via Egnatia was a roman road which connected Rome with its eastern provinces. It was constructed on the traces of an older Macedonian road, by a Roman Proconsul, Gnaeus Egnatius, during the middle of the 2nd century BC. Proconsul Egnatius gave his name to this famous road, as it was proved by the discovery of two milestones near Thessaloniki and Kavala. Via Egnatia ran through a great distance, which now extends across four modern countries of the Balkan Peninsula: Albania, Former Yugoslavian Republic of Macedonia, Greece and the european part of Turkey. This same area was consisting the provinces of Epirus, Macedonia and Thrace during the roman era.
Via Egnatia had two starting points at the Adriatic coast, Dilrres-Dyrrachion and Pojan-Apollonia, and got its eastern end in Constantinople, at least onwards from the byzantine era. This paper concerns the part of the modern Greek province of Thrace, through which via Egnatia ran in roman and byzantine times; that from the present village Paradeisos, near Xanthi, till the town of Ipsala on the turkish bank of the Evros river. Via Egnatia ran through the most important cities of this region, that is: Topeiros, Maximianopolis-Mosynopolis, probably Komotini Koumoutzena, Traianopolis and finally Kypsela. Some information about the history and the surviving antiquities of these cities is included in this paper.
Travelers of via Egnatia met the ancient civitas of Topeiros, near Paradeisos, (if we can trust the conclusion of archaeologists), and continued following the foot of the Rhodopi mountain till the modern city of Komotini, passing near the northern edge of lake Vistonis. The ruins of two ancient cities, Anastasioupolis-Peritheorion and Maximianopolis-Mosynopolis are visible today in this area.
After that region, via Egnatia followed the south east route and probably passed through the Korpilon pass to enter in the Aegean Thrace, in the modern Alexandroupoli territory. Ancient Traianopolis was the most important and perhaps the only real civitas in this part of the route. To cross the Evros river, the ancient traveler of via Egnatia had to continue north east through the Pherai region. The ancient bridge was located probably near the modern one at Kipoi territory. Kypsela, today Ipsala in the east bank of Evros river, was considered to be the end of the famous via Egnatia and was located near by the present day Kipoi. The course of via Egnatia continued extending, during the byzantine times or earlier, to Constantinople.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου