Περίληψη / Summary
Γνωρίζουμε ελάχιστα για το βυζαντινό παρελθόν της Ίμβρου: το νησί αναφέρεται σπάνια στις πηγές και δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής αρχαιολογικής έρευνας. Οι έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από τον καθηγητή Robert Ousterhout και εμένα προσωπικά εντόπισαν μια σειρά από θέσεις με ερείπια παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών εκκλησιών, καθώς και -κυρίως- μαρμάρινα αρχιτεκτονικά στοιχεία ενσωματωμένα σε μεταγενέστερες εκκλησίες και παρεκκλήσια ή διάσπαρτα στη γύρω περιοχή. Οι περισσότερες τοποθεσίες βρίσκονται κυρίως στο βόρειο τμήμα του νησιού, αν και υπάρχουν επίσης κάποιες στο νοτιοδυτικό τμήμα του. Το καλοκαίρι του 2005, επισκέφθηκα μια νέα και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα τοποθεσία. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση στην ενδοχώρα, περίπου στο μισό της ανατολικής ακτής του νησιού, και βρίσκεται σε έναν λόφο, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται το ερειπωμένο πλέον παρεκκλήσι των Ταξιαρχών. Ο χώρος είναι γνωστός στην περιοχή ως «Kalogerop(i)», μια προφανής παραφθορά του «Καλογερότοποι» που σημαίνει «ο τόπος των μοναχών», και είναι γεμάτος με σπασμένα κεραμίδια στέγης και ερειπωμένους τοίχους. Υπάρχει μεγάλος αριθμός μαρμάρινων αρχιτεκτονικών στοιχείων - κίονες, παραστάδες, εξαγωνικές και σπειροειδείς κιονοστοιχίες, εμπροσθοστοιχίες, θραύσματα πλάκας και κορινθιακού κιονόκρανου - που χρονολογούνται μεταξύ της παλαιοχριστιανικής και της μεσοβυζαντινής περιόδου γύρω και μέσα στο παρεκκλήσι, το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται ως στάβλος. Υπάρχει επίσης ένα πατητήρι λαξευμένο σε μεγάλο βράχο στα νότια του παρεκκλησίου, μια μεγάλη λεκάνη που απορρίφθηκε στα δυτικά από ένα ελαιοτριβείο, και λαξευμένοι σε βράχο τάφοι στα ανατολικά. Υπό το πρίσμα της τοπικής ονομασίας της τοποθεσίας, τα λείψανα αυτά μας οδήγησαν να υποστηρίξουμε με κάποια βεβαιότητα ότι εδώ υπήρχε βυζαντινό μοναστήρι, το οποίο –σε αντίθεση με τα άλλα μοναστήρια του νησιού που, ως αγιορειτικά μετόχια, αναφέρονται στους καταστατικούς χάρτες των μητρικών τους μοναστηριών στο Άγιο Όρος– δεν αναφέρεται στις πηγές.
Eugenia Chalkia, Unknown site of a monastery (?) on Imbros
We know very little about Imbros’ Byzantine past: infrequently referenced in the sources, the island has not been subject to systematic archaeological investigation. The surveys carried out by Professor Robert Ousterhout and myself identified a number of sites with ruins of Early Christian and Byzantine churches as well as -and mainly- marble architectural elements built into later churches and chapels or scattered around the surrounding area. Most of the sites are located mainly in the north of the island, though there are also some in its south-western section. In the summer of 2005, I visited a new and especially interesting site. Located a short distance inland roughly half way down the island’s eastern coast, the site stands on a hillock topped by the now-ruined chapel of the Taxiarches. The site is known locally as ‘Kalogerop(i)’, an obvious corruption of ‘Kalogerotopi’ meaning ‘the place of monks’, and is littered with broken roof tiles and ruined walls. There are a large number of marble architectural elements — columns, mullions, hexagonal and spiral colonnettes, imposts, fragments of a slab and a Corinthian capital — dateable to between the Early Christian and mid-Byzantine periods around and within the chapel, which is currently being used as a stable. There is also a wine-press carved into a large rock to the south of the chapel, a large basin discarded to the west from an olive press, and rock cut tombs to the east. In the light of the site’s local name, these remains led us to posit with some certainty that a Byzantine monastery stood here which — unlike the other monasteries on the island which, being Athonite dependencies, are listed in the Statutes of their mother monasteries on Mount Athos — is not mentioned in the sources.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου