Περίληψη / Summary
Αγιολογία και Ταυτότητα: Άγιοι από τη δικαιοδοσία της Δακίας και Θράκης στα βαλκανικά μεσαιωνικά μηνολόγια (10ος-16ος α.)
Όλα ανεξαιρέτως τα ιερά των τοπικών μαρτύρων στη Δακία και τη Θράκη καταστράφηκαν και οι επισκοπικές έδρες στην περιοχή χάθηκαν από τις επιδρομές των Αβάρων, των Σλάβων και των Βουλγάρων στα Βαλκάνια τον 6ο και 7ο αιώνα. Μόνο οι τοπικοί άγιοι των οποίων τα λείψανα μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, είχαν ενεργή λατρεία στη βυζαντινή πρωτεύουσα ή περιλαμβάνονταν στο Κωνσταντινουπολίτικο Τυπικό και στα βυζαντινά μηνολογία διατηρούσαν ακόμη τη μνήμη τους κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο. Μαζί με τον εκχριστιανισμό των Βουλγάρων και τη δημιουργία των τοπικών εκκλησιαστικών δομών τους περίπου το 870 μ.Χ., η Βουλγαρική Εκκλησία υιοθέτησε το ημερολόγιο του Τυπικού της Κωνσταντινούπολης. Με την κατάκτηση της Βουλγαρίας που ξεκίνησε υπό τον Ιωάννη Τζιμισκή και ολοκληρώθηκε από τον Βασίλειο Β΄, η παρουσία των Δακίων και των Θρακών αγίων στα βυζαντινά μηνολόγια αυξήθηκε. Ωστόσο, οι προσπάθειες των Βυζαντινών να μεταφέρουν εκ νέου αυτές τις λατρείες στη Βουλγαρία παρέμειναν ανεπιτυχείς. Προφανώς υπήρχε ο φόβος ότι οι λατρείες αυτές θα δικαιολογούσαν τη διεκδίκηση της βυζαντινής κυριαρχίας στα εδάφη αυτά, γεγονός που οδήγησε στη διαγραφή των αναφορών του Δουροστόρου, της Μοισίας ή του Δούναβη από τα βουλγαρικά μηνολογία ή στη μείωσή τους στο ελάχιστο. Αντ' αυτού, οι βαλκανικές εκκλησίες, ιδίως από τα τέλη του 12ου έως τον 14ο αιώνα, επικεντρώθηκαν στην αγιοποίηση των τοπικών σλάβων αγίων τους ως ένδειξη της δικής τους ταυτότητας. Η έμφαση που δόθηκε στους τοπικούς σλάβους αγίους υποδηλώνει την επιθυμία να οικοδομήσουν τη δική τους ταυτότητα που θα αντανακλούσε την εκκλησιαστική και πολιτική ιστορία αυτών των κρατών, διαφορετική από τη βυζαντινή. Αυτή η οικοδόμηση ταυτότητας αντανακλάται στους εορτασμούς των τοπικών νοτιοσλαβικών αγίων και στη συνέχεια μεταφέρθηκε μέσω της κυκλοφορίας χειρογράφων και της εικονογραφίας στις ρουμανικές ηγεμονίες τον 15ο αιώνα, όπου διαιωνίστηκε μετά την πτώση των βαλκανικών κρατών.
All the sanctuaries of the local martyrs in Dacia and Thrace, without exception, were destroyed and the episcopal sees in the region were lost to the Avar, Slavic, and Bulgar invasions of the Balkans in the 6 th and 7 th centuries. Only those local saints whose relics were taken to Constantinople, had an active cult in the Byzantine capital or were included in the Constantinopolitan Typicon and the Byzantine menologia had their memory still conserving in the Middle Byzantine period. Along with the Christianization of the Bulgars and the establishment of their local ecclesiastical structures in ca. 870 AD, Bulgarian Church adopted the calendar of the Typicon of Constantinople. With the conquest of Bulgaria started under John Tzimiskes and completed by Basil II, the presence of the Dacian and Thracian saints in the Byzantine calendars increased. However, the Byzantine attempts to re-transplant these cults in Bulgaria remained unsuccessful. There was apparently a fear that these cults would justify the claim of the Byzantine rule over these territories, which led to the deletion of the mentions of Durostorum/Drastar, Moesia, or Danube from the Bulgarian menologia, or to their reduction to a minimum. Instead, the Balkan Churches, especially from the late 12 th to the 14 th centuries, focused on the canonization of their local Slavic saints as a mark of their own identity. The emphasis put on the local Slavic saints suggests a desire to build their own identity that would reflect the ecclesiastical and political history of these states, other than the Byzantine one. This identity construction was reflected in the panegyrics of the local South Slavic saints and was then transferred through the circulation of manuscripts and iconography to the Romanian Principalities in the 15 th century, where it was perpetuated after the fall of the Balkan states.
Αγιολογία Θράκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου