Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025












Gergova Ivanka, The icon of Holy Virgin Chrysomangourtiotissa 
Περίληψη / Summary
Gergova Ivanka, Η εικόνα της Παναγίας Χρυσομαγκουρτιώτισσας
Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σόφιας φυλάσσει μια εικόνα της Παναγίας με τον Χριστό και αγίους, της οποίας η προέλευση είναι άγνωστη. Η εικόνα φέρει την υπογραφή η Χρισομαγγουρτιώτισα, ένα ασυνήθιστο επίθετο - το κείμενο αυτό είναι αφιερωμένο στην αποκρυπτογράφηση αυτής της υπογραφής. Στο επάνω μέρος της εικόνας, η Παναγία παρουσιάζεται μέχρι τη μέση, κρατώντας το Βρέφος Χριστό στο αριστερό της χέρι. Το κάτω μέρος απεικονίζει τον άγιο Γεώργιο έφιππο, τον άγιο Χαράλαμπο και τον άγιο Στυλιανό, ο οποίος κρατάει ένα βρέφος, και τον άγιο Δημήτριο πάνω σε άλογο. Οι σχετικά μικρές διαστάσεις της εικόνας και η επιλογή των εικόνων υποδηλώνουν ότι πιθανότατα δημιουργήθηκε για οικιακό τέμπλο. Το όνομα του αγιογράφου δεν είναι γνωστό, αλλά οι εικόνες του είναι γνωστές κατά μήκος των νότιων ακτών της Μαύρης Θάλασσας - από τη Μεσημβρία μέχρι το Τσάρεβο και σε ορισμένες από τις πόλεις της Στράντζα - και χρονολογούνται από τα τελευταία χρόνια του 18ου αιώνα έως τη δεύτερη δεκαετία του 19ου αιώνα. 
Η εν λόγω εικόνα θα πρέπει να χρονολογηθεί περίπου στις αρχές του 19ου αιώνα. Η προέλευσή του μπορεί να εξηγηθεί από την ύπαρξη στη Σωζόπολη ενός παρεκκλησίου της Παναγίας Χρυσομαγριώτισσας. Μια ανάλυση του επιθέτου - Παναγία με το Χρυσό Νόμισμα - υποδεικνύει την πιθανότητα η εικόνα από το Αρχαιολογικό Μουσείο να είναι αναπαραγωγή ενός θαυματουργού πρωτοτύπου. Το κείμενο αναφέρει παραδείγματα θαυμάτων στα οποία η Παναγία έδωσε σε κάποιον ένα νόμισμα ή τον βοήθησε να ανακαλύψει έναν θησαυρό, ο οποίος συνήθως χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή ενός παρεκκλησίου προς τιμήν της. 
Το παρεκκλήσι στη Σωζόπολη χτίστηκε τον 20ό αιώνα σε παλαιότερα θεμέλια και δεν περιέχει παλαιές εικόνες. Στην πόλη ο θρύλος του θαύματος της Παναγίας έχει ξεχαστεί εντελώς, αλλά μια σειρά από γεγονότα επιβεβαιώνει την πιθανότητα το παρεκκλήσι να περιείχε μια θαυματουργή εικόνα.

The Sofia Archaeological Museum is holding in storage an icon of the Virgin Mary with the Christ Child and saints, whose origins are unknown. The icon is signed η χρισομαγγούρτιοτισα, an unusual epithet – this text is dedicated to deciphering this signature. In the upper portion of the visual field, the Virgin is presented to the waist, holding the Christ Child in her left hand. The lower portion shows St. George on a horse, St. Charalampos and St. Stylianos, who is holding an infant, and St. Demetrius on a horse. The icon’s relatively small dimensions and the choice of images indicate that it was likely created for a domestic iconostasis. The icon painter’s name is not known, but his icons are known along the southern Black Sea coast – from Nessebar to Tsarevo and in some of the towns in Strandzha – and date from the final years of the 18th century to the second decade of the 19th century. The icon in question should be dated roughly to the beginning of the 19th century. Its origins can be explained by the existence in Sozopol of a Chapel of the Virgin Mary Chrysomagriotissa. An analysis of the epithet – Our Lady of the Golden Coin – indicates the possibility that the icon from the Archaeological Museum could be a reproduction of a miracle-working original. The text notes examples of miracles in which the Virgin gave someone a coin or helped him discover a treasure, which was usually used to build a chapel in her honor. The chapel in Sozopol was built in the 20th century on older foundations and does not contain old icons. In the city the legend of the Virgin’s miracle has been completely forgotten, but a series of circumstances confirms the likelihood that the chapel had contained a miracle-working icon.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου