Περίληψη / Sumamry
Κωνσταντίνου Σταυρούλα, Μια βυζαντινή αγιολογική παρωδία: Η ζωή της Μαρίας της νεότερης
Στην παρούσα εργασία υποστηρίζεται ότι ο Βίος της Μαρίας της νεότερης, ένα ανώνυμο βυζαντινό κείμενο του 11ου αιώνα, έχει έναν συνειδητό διακειμενικό διάλογο με τον παλαιότερο βυζαντινό Βίο που τιμά μια αγία γυναίκα, τον Βίο της Μακρίνας που γράφτηκε από τον αδελφό της, Γρηγόριο Νύσσης, μεταξύ 380 και 383. Η διακειμενική σχέση μεταξύ αυτών των δύο γυναικείων βίων παίρνει τη μορφή παρωδίας. Ακολουθώντας τη θεωρία της Linda Hutcheon για την παρωδία, το άρθρο αυτό δείχνει πώς ο ανώνυμος βιογράφος της Μαρίας επεξεργάζεται το έγκυρο κείμενο του Γρηγορίου για να δημιουργήσει ένα νέο έργο, μια παρωδία με όρους μεταμοντέρνας λογοτεχνικής κριτικής, στόχος της οποίας ήταν η κριτική παλαιών και σύγχρονων εθίμων, συμβάσεων και ιδεολογιών. Με άλλα λόγια, το παρόν άρθρο προσεγγίζει και αποκωδικοποιεί τη λογοτεχνικότητα, τη λειτουργία και την ιδεολογία του Βίου της Μαρίας υπό το πρίσμα του Βίου της Μακρίνας. Η διακειμενικότητα, όπως έχει δείξει το έργο των δομιστών και των μεταδομιστών, αποτελεί την ίδια τη συνθήκη της λογοτεχνίας: κάθε λογοτεχνικό έργο παράγεται σύμφωνα ή σε αντίθεση με άλλα κείμενα.
1 Η έννοια της διακειμενικότητας, του δικτύου των κειμένων, στηρίζεται στην υπόθεση ότι δεν υπάρχει πρωτότυπο και αυτόνομο λογοτεχνικό έργο. Όπως το θέτει ο Umberto Eco στο υστερόγραφο του διάσημου μυθιστορήματός του Το όνομα του ρόδου, "τα βιβλία μιλούν πάντα για άλλα βιβλία και κάθε ιστορία αφηγείται μια ιστορία που έχει ήδη ειπωθεί".
2 Όλα τα λογοτεχνικά έργα δομούνται με λόγους, συμβάσεις και ιδεολογίες που έχουν καθιερωθεί από προηγούμενα κείμενα, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν διακειμενικές κατασκευές.
In this paper, it is argued that The Life of Mary the Younger, an anonymous Byzantine text of the eleventh century, has a conscious intertextual dialogue with the oldest Byzantine Life venerating a holy woman, the Life of Macrina written by her brother, Gregory of Nyssa, between 380 and 383. The intertextual relation between these two female Lives takes the form of parody. Following Linda Hutcheon's theory of parody, this article shows how the anonymous hagiographer of Mary reworks Gregory's authoritative text to create a new work, a parody in terms of postmodern literary criticism, whose aim was to criticise old and contemporary customs, conventions and ideologies. In other words, the present article approaches and decodes the literariness, the function and ideology of Mary's Life in the light of Macrina's Life. Intertextuality, as the work of structuralists and poststructuralists has shown, constitutes the very condition of literature: every literary work is produced in accordance with or in opposition to other texts. 1 The notion of intertextuality, the network of texts, rests on the supposition that there is no original and no autonomous literary work. As Umberto Eco puts it in the Postscript to his famous novel The Name of the Rose, 'books always speak of other books, and every story tells a story that has already been told'. 2 All literary works are constructed with discourses, conventions and ideologies established by previous texts which in turn constitute intertextual constructs.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου