Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2025

Φράγκου Μαρία, Εκκλησιαστική και Εκπαιδευτική κατάσταση του Ελληνισμού της Φιλιππούπολης κατά την περίοδο 1878-1914 επί τη βάσει επίσημων ελληνικών εγγράφων









PDF 


Περίληψη / Summary

Με βάση τα εκτεθέντα στην παρούσα μελέτη για την παρουσία του Ελληνισμού στη Φιλιππούπολη, καταλήγουμε στις ακόλουθες διαπιστώσεις: α) Η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Φιλιππούπολης κατάφερε να επιβιώσει μετά την κατάληψη της πόλης από τους Οθωμανούς περίπου στα μέσα του 14ου αιώνα. Οι πρώτοι αιώνες υπήρξαν αρκετά δύσκολοι για την Κοινότητα λόγω των ολιγάριθμων μελών της και των συμπαγών μουσουλμανικών πληθυσμών, οι οποίοι είχαν μετακι-νηθεί από την Ανατολή. Τέσσερις περίπου αιώνες αργότερα, λόγω των εσωτερικών μετακινήσεων μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία, υπήρξε σημαντική αύξηση των Ελλήνων στην Φιλιππούπολη. Από τότε ξεκίνησε η περίοδος ακμής της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της πόλης. Κορυφαία στιγμή στην ιστορία της αποτέλεσε η σύνταξη Κανονισμού μετά την οριστική αποχώρηση των Βουλγάρων μελών της το 1861. Έτσι, η μέχρι τότε Ορθόδοξη Κοινότητα μετονομάστηκε σε Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Φιλιππούπολης. Σταδιακά απέκτησε μία αρκετά μεγάλη περιουσία, που την καθιστούσε οικονομικά ισχυρή μέσα στην πόλη προκαλώντας τον φθόνο των Βουλγάρων. β) Η Μητρόπολη Φιλιππουπόλεως διατήρησε τον σπουδαίο ρόλο της στην Βόρεια Θράκη και κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κατά την χρονική περίοδο 1878-1914 τρεις από τους Μητροπολίτες της ανήλθαν στον Οικουμενικό Θρόνο: Νεόφυτος Η΄ (1891-1894), Φώτιος Β΄ (1929-1935) και Βενιαμίν Α΄ (1935-1946). Διέθετε κατά την εποχή εκείνη μέσα στην πόλη εννέα ναούς, οι οποίοι είχαν ιδρυθεί ή επισκευαστεί με την οικονομική συνδρομή Ελλήνων, και οκτώ μοναστηριακά συγκροτήματα στην ευρύτερη περιοχή της. γ) Η Ελληνική εκπαίδευση στην Φιλιππούπολη συστηματοποιείται και ενισχύεται από τα μέσα του 19ου αιώνα, λόγω και της αφύπνισης του Βουλγαρικού εθνικισμού, οπότε άρχισαν να ιδρύονται αλλεπάλληλα εκπαιδευτικά ιδρύματα διαφόρων βαθμί-δων. Αυτή η εκπαιδευτική αναγέννηση πραγματοποιήθηκε χάρη στην πρωτοβουλία φιλόμουσων ευεργετών. Σπουδαίες μορφές του ομογενειακού Ελληνισμού, όπως ο Γεώργιος Ζαρίφης και ο Γρηγόριος Μαρασλής, συνέβαλαν στην ίδρυση αξιόλογων εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Ειδικότερα, τα Ζαρίφεια Διδασκαλεία είχαν την δυνατό-τητα να παρέχουν στους μαθητές τους γνώσεις υψηλού επιπέδου, διαθέτοντας ένα εξαιρετικά καταρτισμένο διδακτικό προσωπικό. δ) Στο ξεκίνημα του 20ου αιώνα ο Ελληνισμός, παρ’ όλες τις Βουλγαρικές πιέ-σεις, κυριαρχούσε στην Φιλιππούπολη. Το ίδιο διάστημα ο Μακεδονικός Αγώνας βρίσκονταν σε κρίσιμη καμπή. Οι αποτυχίες του Κομιτάτου στη τουρκοκρατούμενη Μακεδονία είχαν αντίκτυπο στον Ελληνισμό της Φιλιππούπολης. Οι Βούλγαροι διοργάνωναν στην πόλη αλλεπάλληλα ανθελληνικά συλλαλητήρια, τα οποία συνήθως κατέληγαν σε βιαιοπραγίες και λεηλασίες των Ελληνικών περιουσιών. Στις 16 Ιουλίου του 1906, την παραμονή της πανήγυρης του Ελληνορθόδοξου Μητροπολιτικού Ναού της Αγίας Μαρίνας, σημειώθηκαν τα σοβαρότερα επεισόδια εναντίον της Ελληνικής Κοινότητας. Οι καταστροφές στο τέλος της ημέρας αφορούσαν το ιστορικό κέντρο της πόλης, διότι εκεί δραστηριοποιούνταν ο Ελληνικός πληθυσμός. Τα επόμενα χρόνια η κατάσταση χειροτέρεψε παρά τις έντονες Ελληνικές διαμαρτυρίες προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πρώτη μαζική φυγή των Ελλήνων Φιλιππουπολιτών. Τα Βουλγαρικά σχέδια ολοκληρώθηκαν το 1914 με την εκδίωξη του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχικού Επιτρόπου Φωτίου. Συμπερασματικά, οι Βούλγαροι κατάφεραν να εκτοπίσουν μέσα σε λιγότερο από μισό αιώνα με μεθοδικό τρόπο και προμελετημένες κινήσεις τον Ελληνισμό της Φιλιππούπολης, που είχε παρουσία χιλιάδων χρόνων στη Θρακική γη.

Based on the considerations set out in this study for the presence of Hellenism in Philippoupoli, we arrive at the following findings: a) The Greek Orthodox community of Philippoupoli managed to survive after the occupation of the city by the Ottomans roughly in the mid-14th century. The first centuries there have been pretty tough for the community because of its small and compact Muslim population who had moved from the East. Four centuries later due to internal movements within the Ottoman Empire there was a significant increase of immigrants in Philippoupoli. Since then started the period of prosperity of the town’s Greek Orthodox Community. Top moment in history was the drafting of the regulation after the final departure of members of the Bulgarians in 1861. So, until then the Orthodox Community was renamed to Greek Orthodox Community of Philippoupoli. Gradually obtained great property, that made it financially strong in the city causing the envy of the Bulgarians. b) Metropolis of Philippoupoli retained its important role in northern Thrace during the period of Ottoman rule. Noteworthy is the fact that in the period 1878-1914 three of the Metropolitans became Ecumenical Patriarchs: Neophytus VIII (1891-1894), Photius II (1929-1935) and Benjamin I (1935-1946). Metropolis possessed nine temples in the city, which had set up or repaired with the financial assistance of Greek and eight monastic complexes in the region. c) The Greek education in Philippoupoli systematized and amplified by the mid-19th century, due to the awakening of Bulgarian nationalism, so they began to establish several educational institutions of various levels. This educational rebirth took place thanks to the Greek benefactors. Great figures of the Diaspora Hellenism, such as Georgios Zarifis and Grigorios Maraslis contributed to the founding of no-table educational institutions. In particular the Teaching of Zarifeia had the oppor-tunity to provide their students with high-level knowledge disposing of a highly qualified teaching staff. d) At the beginning of the 20th century the Greeks despite all the Bulgarian pressures were dominating in Philippoupoli. At the same time the Macedonian struggle was at a turning point. The Committee failures in Macedonia have had impact to the Greeks of Philippoupoli. The Bulgarians organized in town successive anti- Hel-lenic rallies, which usually ended in violence and looting of Greek property. On July 16, 1906, on the eve of the Saint Marina’s Day broke out the most se-rious attacks against the Greek Community. The disasters at the end of the day were in the historic center of the city, because there had been the Greek popula-tion. Over the next few years the situation has worsened despite strong Greek pro-tests in all directions. This resulted in the final exodus of Greeks of Philippoupolis. The Bulgarian plans were completed in 1914 with the expulsion of the Greek Orthodox Patriarchal Commissioner, Photius. In conclusion, the Bulgarians managed to displace, within less than half a cen-tury in a methodical way and premeditated moves, the Greeks of Philippoupoli, who had thousands years presence in the Thracian lands.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου